Technika

Początki

15 stycznia 1990 r. w Krakowie wystartowała retransmisja francuskiego programu FUN Radio. Nadajnik umieszczono na Chorągwicy, nadawał z mocą 10 kW na częstotliwości 70,06 MHz obejmując swoim zasięgiem Kraków i większą cześć Małopolski. Sygnał francuskiej stacji odbierany był za pomocą czterometrowej anteny satelitarnej (do dzisiaj stoi w pobliżu masztu na Choragwicy).

Jednocześnie w wynajętych pomieszczeniach ówczesnego Hotelu Pod Kopcem, pod wodzą Stanisława Tyczyńskiego, pomysłodawcy całego przedsięwzięcia, powstał zespół przyszłego radia RMF. Człowiekiem odpowiedzialnym za technikę został Tomasz Berezowski. Niedługo potem zatrudniono Krzysztofa Mazurkiewicza – specjalistę od wszelkiej techniki audio.

Pierwsze studia

Powstały pierwsze studia na Kopcu, wyposażone w używany sprzęt francuskiej rozgłośni – m.in. legendarny stół mikserski SAC200, odtwarzacze CD Denon i magnetofony szpulowe Revox. Emisja z tych studiów ruszała stopniowo – najpierw tylko serwisy informacyjne, potem większe fragmenty programu, żeby pod koniec 1990 roku osiągnąć emisję 16-godzinną. W pozostałym czasie nadal retransmitowany był sygnał francuskiego FUN Radio.

Cały RMF w tym czasie mieścił się na parterze i zajmował powierzchnię ok. 150 metrów kwadratowych razem ze studiami – emisyjnym i produkcyjnym, a także niewielkim newsroomem. Emisja materiałów muzycznych i reporterskich odbywała się bezpośrednio z odtwarzaczy CD, magnetofonów szpulowych i - nie tak często – z czarnych płyt winylowych. Reklamy i single były odtwarzane ze specjalnych urządzeń, zwanych „kartuszami” – odtwarzaczy taśmowych na kasetę, która zawierała taśmę z nagraną reklamą. Na jednej kasecie mieściło się jedno nagranie. W studiu RMF były cztery takie urządzenia.

Radio nr 2

Przez cały rok 1991 na pierwszym piętrze fortu trwała budowa nowych studiów emisyjnych, newsroomu i redakcji, czyli tzw. Radia nr 2. Budowa ta była nadzorowana osobiście przez prezesa Tyczyńskiego, a „siłą roboczą” były cztery osoby: Krzysztof Mazurkiewicz, Krzysztof Obrzud, Michał Niepielski oraz nowo przyjęty Robert Staszkiewicz.

Wszystkie urządzenia były sprowadzone z Zachodu. Ponieważ nie było w tym czasie dystrybutorów w Polsce, cały sprzęt zamawiany był w specjalnie do tego celu stworzonej firmie, zarejestrowanej we Francji. Z tej firmy przesyłane były do Krakowa ogromne transporty zawierające wszystko co potrzebne do budowy radia - od szaf na aparaturę i mebli studyjnych poprzez miksery i odtwarzacze - po kable i wtyczki. W czerwcu 1992 r. udało się uruchomić bardzo nowoczesny jak na tamte czasy kompleks emisyjny składający się z dwóch reżyserek i jednego – wspólnego dla nich studia, newsroom wyposażony w sieciowy program do przyjmowania informacji agencyjnych i tworzenia informacji własnych, płytotekę i kilka redakcji.

RMF FM na satelicie

W tym też czasie do pracy powrócił nieobecny przez ponad rok Tomasz Berezowski. Związane to było ściśle z planami ekspansji prezesa Tyczyńskiego. Przygotowywany był kontrakt z MTV na nadawanie programu RMF FM przez satelitę ASTRA 1A. Do przesłania sygnału ze studia do Luksemburga, gdzie znajdowały się nadajniki satelitarne MTV, użyto amerykańskiego satelity Panamsat. Na dachu budynku pod Kopcem Kościuszki stanęła 2,5-metrowa satelitarna antena nadawcza. Co ciekawe, ponieważ satelita wisiał bardzo nisko nad horyzontem (ok. 9 stopni), offsetowa antena nadawcza musiała być powieszona „do góry nogami”, bo konstrukcja wsporcza nie pozwalała aż tak bardzo obniżyć elewacji. W ten sposób w listopadzie 1992 roku RMF FM pojawił się jako pierwszy polski program radiowy na satelicie ASTRA 1A, dostępny na drugiej podnośnej audio MTV.

Przyczółek w Katowicach

W grudniu 1992 roku ruszyła druga stacja UKF w Katowicach, na częstotliwości 71,75 MHz. Studio RMF FM w Katowicach ulokowane zostało w 14. piętrowym budynku przy ul. Francuskiej 70 i nadawało krótkie pasma lokalne – informacyjne i reklamowe. W pozostałej części była to retransmisja sygnału z satelity. Program początkowo nadawany był z dachu tego samego budynku, a potem został przeniesiony do Siemianowic na 200-metrowy komin elektrociepłowni. Ta instalacja była niezwykle trudna do zrealizowania, a potem do obsługi. Nadajnik został umieszczony na 190 metrach, wewnątrz betonowego komina osłonowego w zamykanym stalowym kontenerze. Niestety nie było windy. 190 m trzeba było pokonać idąc po metalowej drabince.

RMF FM w USA

Obecność sygnału RMF FM na satelicie Panamsat dawała możliwość łatwego dosłania programu na druga półkulę. Możliwość ta oczywiście została wykorzystana i w lutym 1993 roku w Chicago ruszył transmitowany na żywo z Krakowa program dla Polonii. Powstało też studio radiowe w Waszyngtonie, tuż obok Białego Domu, z bezpośrednim satelitarnym połączeniem z centralnym studiem w Krakowie.

Budowa sieci RMF FM

W maju 1994 roku RMF FM otrzymał pierwszą koncesję na nadawanie programu radiowego w Polsce. W koncesji znalazły się częstotliwości w kilku jeszcze, oprócz działajacych już stacji w Krakowie i Katowicach, dużych miastach Polski. Okres poprzedzający przyznanie koncesji był bardzo pracowity dla pięcioosobowego wówczas Działu Techniki. Trwało instalowanie nadajników w pasmie wówczas obowiązującym 66-74 MHz: w Warszawie, Wrocławiu, Lublinie, Gdańsku, Poznaniu, Bydgoszczy, Opolu, Olsztynie, Bielsku-Białej, Łodzi, Rzeszowie, Zakopanem i Pile. W dniu otrzymania koncesji wszystkie nadajniki były gotowe do włączenia i wszystkie ruszyły w tym dniu. Najbardziej spektakularne było rozpoczęcie pracy nadajnika w Warszawie – odbyło się uroczyście, w obecności członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, przy użyciu laptopa z zainstalowanym specjalnym oprogramowaniem, które łączyło się przez modem telefonu komórkowego (analogowej telefonii CENTERTEL) z nadajnikiem. Tak przynajmniej to wyglądało dla obserwatorów z zewnątrz i dla samej KRRiT. Naprawdę jednak warszawski nadajnik został włączony ręcznie, a tajemnica synchronizacji polegała na podsłuchu bezpośredniej relacji Pawła Pawlika, realizowanej przy pomocy wozu reporterskiego.

Rok 1994 był bardzo pracowity z jeszcze innych względów: powstawały w tym czasie studia lokalne RMF FM. Pobity został wtedy swoisty rekord - co tydzień uruchamiane było jedno studio. Najpierw w Łodzi, potem w Warszawie, Bydgoszczy, Sopocie, Lublinie, Rzeszowie, Poznaniu i Wrocławiu. Sercem studiów lokalnych był unikatowy mikser sterowany komputerowo. Było to rozwiązanie w całości zaprojektowane dla RMF FM. Wyprodukowano tylko 15 sztuk takich urządzeń.

Wozy satelitarne

Dział techniczny radia zaczął się powiększać. W 1995 r. liczył siedem osób, w tym technika we Wrocławiu, a dwa lata później - w związku z szybkim rozwojem radia - było już dwanaście osób, wraz z technikami w Warszawie i Trójmieście. Latem 1995 roku został zbudowany na Florydzie pierwszy wóz satelitarny RMF FM, oparty o samochód Ford Econoline. Był on bardzo bogato wyposażony: ministudio, automatyczny maszt pneumatyczny do transmisji radioliniowych, komputer z oprogramowaniem do emisji audio, automatycznie rozkładaną i składaną anteną satelitarną, agregat prądotwórczy i wiele innych udogodnień. Samochód przeszedł chrzest bojowy podczas pierwszej dużej imprezy promocyjnej „Inwazja Mocy”.

Drugie dziesięciolecie

Latem 2000 r.__ reżyserki RMF FM zostały całkowicie przebudowane i wyposażone w nowoczesne cyfrowe stoły mikserskie. Był to ogromny krok naprzód. Zamiast dwóch niezależnych reżyserek, RMF FM zyskał spójny system trzech reżyserek z bezpośrednim połączeniem z wszystkimi oddziałami. Można było prowadzić konferencje ze wszystkich oddziałów jednocześnie. Taka możliwość została wykorzystana w 2001 r. w konkursie „Radioturniej”. W 2010 reżyserki RMF zostały kolejny raz przebudowane przy jednoczesnym powiększeniu ich funkcjonalności. Obecnie jest to nowoczesny, zintegrowany system obejmujący również reżyserki emisyjne RMF MAXXX i RMF Classic. Jednocześnie oddział RMF w Warszawie został przeniesiony do nowoczesnego biurowca i zyskał 4 dobrze wyposażone studia i reżyserki, przystosowane do transmisji sygnału wideo.

Po roku 2001 rozszerzyła się sieć nadajników RMF FM. Uruchomione zostały stacje nadawcze w Elblągu, Dęblinie, Gorzowie Wielkopolskim, Iławie, Krynicy, Wągrowcu i Polkowicach. Obecnie sieć składa się z 58 nadajników.

W latach 2003 – 2009 zostały całkowicie przebudowane wszystkie trzy wozy satelitarne. Najpierw w 2003 r. wysłużony Ssang Yong Musso został zamieniony na Volkswagena LT 46. Następnie w 2005 r. Ford Econoline zastąpiony został takim samym Volkswagenem, a w końcu wysłużony Mercedes – największy z nich w 2008 r. został przebudowany w oparciu o nowego Mercedesa Sprintera. W wozach wymieniono również anteny satelitarne, miksery i całe okablowanie, dostosowując je bardziej do zmieniających się potrzeb radia. Wszystkie te prace zostały wykonane w Polsce, w Krakowie, pod ścisłym nadzorem Działu Technicznego RMF FM.

Era współczesna

Ostatnie dziesięciolecie to dla RMF czas dużych inwestycji w część internetową radia. Prężnie rozwijający się portal informacyjny RMF 24, rozbudowana strona główna RMF FM oraz stale udoskonalana i rosnąca oferta serwisu RMF ON to znaki rozpoznawcze stacji w sieci Internet.

Takie rozłożenie akcentów wymagało dużych inwestycji w infrastrukturę serwerową i sieciową. Wykorzystano w tym celu światłowodową technologię transmisji danych, która umożliwia bardzo szybki transfer danych ale też video wysokiej jakości i dźwięku pomiędzy studiami lokalnymi RMF w największych miastach w Polsce, jak również transmisje live programów publicystycznych czy koncertów. Do nowych wyzwań zostały również przystosowane satelitarne wozy transmisyjne, z których największy, zbudowany na bazie Mercedesa Sprintera, umożliwia transmisje na żywo dźwięku i obrazu również z zaaranżowanego wewnątrz niewielkiego studia.

Od 2014 roku zamiast dotychczas używanych wozów reporterskich opartych o technologię analogową, RMF przy współpracy z Eutelsatem zaczął wykorzysywać technologię opartą o pasmo Ka w systemie „NewsSpotter”. Pozwoliło to zbudować niewielkie, funkcjonalne i łatwe w obsłudze wozy reporterskie o europejskim zasięgu działania.

W ciągu ostatnich kilku lat zostały również przebudowane studia radiowe w Krakowie i Warszawie z uwzględnieniem nowych potrzeb w zakresie nagrywania i transmisji wideo. Są one teraz wyposażone w kamery wysokiej rozdzielczości, a także oprogramowanie pozwalające tworzyć wirtualną rzeczywistość i prowadzić internetową transmisję obrazu. W studiach tych zostały także zamontowane radiowe konsole emisyjne tworzące najnowszą generację produktów firmy Klotz Digital.

Sieć nadawcza nadajników FM daje wciąż doskonałe pokrycie sygnałem w skali ogólnopolskiej. Jednakże, starając się stale polepszać warunki odbioru, została ona uzupełniona w ostatnim czasie o dodatkowy, miejski nadajnik w Poznaniu.

Filmy

Zobacz więcej filmów

[+]

Zdjęcia

Pierwszy stół mikserski

Samochody RMF FM na przestrzeni lat

Zobacz więcej zdjęć

[+]

---

Strona główna

---